Wojciech Kurtyka znany i ceniony polski taternik i alpinista powiedział Wspinanie jest wyjściem poza krąg powtarzalnych i opatrzonych sytuacji; jest ucieczką od monotonnych mechanizmów logiki i rozsądku, które zabieganemu człowiekowi nie pozwalają zauważyć nieba nad głową. Dlatego też wspinanie otwiera oczy – porusza wiele zróżnicowanych i uśpionych poziomów wrażliwości. Jak się okazuje, niemal każdy może poczuć te emocje i rozpocząć swoją przygodę ze wspinaczką – sportem, który z roku na rok zdobywa coraz więcej zapalonych „wyznawców”.

Autor: Anna Gradkowska

Wspinaczka górska choć w świadomości większości osób jest dyscypliną ekstremalną, może być uprawiana przez prawie każdego, niezależnie od wieku czy płci. Wspinanie rekreacyjne nie wymaga kursów wspinaczkowych a podstawowe umiejętności i wiedzę możemy zdobyć w prosty sposób kupując wstęp na najbliższą ściankę wspinaczkową. Już podczas pierwszego treningu poznajemy technikę zakładania uprzęży i asekuracji, które stanowią podstawę umiejętności niezbędną do wspinania. Sport ten nie niesie ze sobą również żadnych kosztów początkowych. Akcesoria takie jak uprzęż wspinaczkowa, przyrządy do asekuracji czy buty wypożyczyć możemy z reguły przy obiekcie. Tak naprawdę jedyne czego potrzebujemy na początek to dobre chęci i sportowe ubranie.

Wspinanie rekreacyjne to aktywność dla każdego niezależnie czy ma 5 czy 65 lat. Podstawą wspinania jest podnoszenie do góry ciała przy pomocy nóg, używając do pomocy rąk a nie jak mylnie twierdzą niektórzy, podciąganiem się na rękach. Wspinanie polega na utrzymaniu równowagi dlatego jeśli potrafimy ją utrzymać będziemy również potrafili się wspinać – uważa Adam Pracownik instruktor wspinaczki sportowej.

Dzięki istnieniu sztucznych ścian, wspinaczka stała się bezpieczna, pozbawiona ryzyka i dostępna dla każdego. Wspinanie nie musi oznaczać alpejskich wypraw i wyczynów, może być rodzinną formą aktywności lub odskocznią od rzeczywistości po ciężkim dniu w pracy.

 

Bardziej na poważnie

Wspinaczka to aktywność, która może być uprawiana na bardzo wiele różnych sposobów. Przepisy rozdzielają wspinanie na dwa obszary – wspinaczkę wysokogórską, która wymaga specjalnych kwalifikacji oraz wspinaczkę rekreacyjną i sportową, dostępną dla każdego.

Jeśli po rozpoczęciu swojej przygody i odbyciu podstawowego kursu na sztucznej ściance poczujemy, że chcemy więcej, następny krok stanowi kurs wspinaczkowy „na skałkach”.

Podczas kilkudniowych kursów przygotujesz się do samodzielnego wspinania w rejonach skałkowych niemających charakteru górskiego. Programy kursów ułożone są w taki sposób aby wiedzę zdobywać głównie poprzez praktykę, która dodatkowo uzupełniana jest teorią. Ukończenie tego typu kursu uprawni Cię do uczestnictwa kursie taternickim – tłumaczy instruktor Adam Pracownik

Przed wyborem kursu warto sprawdzić doświadczenie instruktora oraz zasięgnąć opinii o szkole organizującej szkolenie, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo a także zagwarantować zdobycie wiedzy na najwyższym poziomie.

 

Coś dla ciała

Wspinanie to jedna z najbardziej wszechstronnych form aktywności fizycznej. Jest to wypadkowa koordynacji, równowagi a także dynamiki ciała. To co odróżnia wspinaczkę od innych aktywności sportowych to fakt, że aby ją opanować nie wystarczy znajomość kilku kluczowych ruchów czy technik. Każda trasa jest inna i wymaga innego przygotowania, dynamiki czy gibkości ciała. To właśnie czyni wspinaczkę sportem niepowtarzalnym i wszechstronnym.

Podczas wspinaczki wykorzystujemy siłę względną mięśni (maksymalna siła, którą jesteśmy w stanie osiągnąć w stosunku do swojej masy ciała) ale żeby ona zadziałała musimy pamiętać o sile bezwzględnej czyli absolutnej (maksymalna siła, którą jesteśmy w stanie osiągnąć bez względu na naszą masę ciała). Te dwie siły współgrają ze sobą, dlatego ważne jest wspomaganie się innymi niż wspinaczka treningami – wyjaśnia Joanna Zmokła, instruktor rekreacji ruchowej.

Jakie to treningi? Warto wzmocnić się poprzez klasyczne treningi na siłowni, podciąganie na drążku ale również poprzez grupowe treningi z instruktorem typu: HIT, Insanity czy NTC. Treningi te oparte są na formie interwałowej, która ma  na celu wzmocnienie wszystkich partii mięśniowych i zwiększenie wytrzymałości organizmu. Jeżeli takich form nie spotkamy w swoich klubach fitness, warto zacząć od standardowych zajęć wzmacniających: TBC (Total Body Conditioning), ABT (abdominal, buttocks, thights), BODYPUMP (ćwiczenia ze sztangą) i ćwiczeniami kalistenicznymi (ćwiczenia z własnym ciężarem ciała).

– Podczas godzinnego treningu na ściance wspinaczkowej możemy spalić nawet 550 kalorii – dodaje Joanna Zmokła

Różne stopnie nachylenia oraz zmieniająca się wysokość, wymagają pracy wszystkich mięśni, przez co kształtuje się sylwetka, wzmacnia wytrzymałość a także poprawia wydolność organizmu.

 

Coś dla ducha

Wspinaczka ma nie tylko doskonały wpływ na kondycję fizyczną, ma także ogromne znaczenie dla sfery duchowej. Jest to sport, który kształtuje naszą psychikę, uczy odpowiedzialności, koncentracji, pozwala spojrzeć z dystansu na otaczający nas świat.

– Wspinając się walczysz nie tylko ze skałą czy ścianką, walczysz przede wszystkim sam ze sobą. Istotą wspinania jest umiejętność skupienia się na ruchu, który pozwala piąć się do góry. Jest to doskonała życiowa lekcja, który uczy jak ważna w zdobywaniu celu jest sama droga. Niekiedy postawienie kolejnego kroku wymaga wnikliwej analizy, oceny własnych ograniczeń, które pozwalają nam kształtować i poznawać siebie – tłumaczy Kinga Kęska, psycholog sportu.

Wspinaczka to także budowanie pozytywnych relacji międzyludzkich i umiejętność pracy w zespole. W praktyce wspinaczka to dyscyplina, w której partner nie jest przeciwnikiem jest ogniwem, którego potrzebujemy do osiągnięcia szczytu. Bez umiejętności współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności droga do celu nie jest możliwa.

 

Kontuzje wspinaczkowe

Jak w każdym sporcie tak i we wspinaczce zdarzają się kontuzje lub schorzenia występujące częściej niż przy uprawianiu innych dyscyplin sportowych.

Musimy jednak pamiętać, że wiele z poważnych kontuzji wynika z niewiedzy, nieznajomości możliwości własnego ciała czy po prostu złego podejścia do treningu – braku solidnej rozgrzewki czy końcowego rozciągania.

– Najczęstsze kontuzje we wspinaczce związane są z uszkodzeniami przeciążeniowymi kończyn górnych. Jest to wynikiem nakładających się na siebie mikrourazow podczas ekstremalnych pozycji. Na przeciążenia najbardziej narażone są palce a w szczególności ścięgna mięśni zginaczy i stawy palca III i IV oraz nadgarstki, obręcz bankowa czy łokcie. (tzw. łokieć tenisisty czy golfisty) – tłumaczy fizjoterapeuta mgr Piotr Kwiatkowski.
Jak powszechnie wiadomo najprościej jest zapobiegać a nie leczyć dlatego warto zapoznać się z poniższymi zasadami, które pozwolą uniknąć kontuzji podczas wspinania się:

• koniecznie rozgrzej się przed treningiem
• pamiętaj aby trening wspinaczkowy wzbogacać innymi formami treningu, które będą wzmacniać Twoje mięśnie
  kontroluj masę swojego ciała – nadmiar zbędnych kilogramów może przeszkadzać a niekiedy zwiększać ryzyko występowania urazów
• zadbaj o to co jesz – odpowiednie i regularne odżywianie dostarczy Ci energii niezbędnej do treningu wspinaczkowego
• rozciągaj się po treningu. Twoje mięśnie podczas wysiłku kurczą się a pozostawienie ich w takim stanie może powodować ryzyko kontuzji, spadek szybkości i wytrzymałości.

Jeśli do tej pory kojarzyliście wspinaczkę jedynie z niebezpiecznym sportem ekstremalnym, warto spróbować i zobaczyć jak to jest piąć się w górę. Swoją przygodę możemy rozpocząć na najbliższej sztucznej ściance wspinaczkowej i przekonać się, że wspinanie może być doskonałą formą aktywności i treningu.

 

Wspinaczka w liczbach

4 – tyle lat może mieć uczestnik, który rozpoczyna swoja przygodę na ściance
6 – tyle średnio dni trwa kurs wspinaczki skałkowej (cześć teoretyczna i praktyczna)
15 – tyle minut średnio powinna trwać rozgrzewka przed rozpoczęciem wspinaczki
20 – tyle złotych kosztuje średnia cena pojedynczego wejścia na ściankę wspinaczkową
37 – tyle metrów ma Excalibur Tower –najwyższą wolno-stojącą ścianką wspinaczkowa na świecie
58,8 – tyle metrów ma Szyb Nowy I – najwyższa ścianka wspinaczkowa w Polsce. Posiada 11 dróg wspinaczkowych o długość od 6 do 21m.
550 – tyle kalorii możemy spalić podczas godzinnego treningu wspinaczki

 

Góry na różne sposoby

Piesze wycieczki po górach mogą stanowić doskonałą alternatywę dla wspinaczki. Wahania temperatur i wilgotności a także zmiana ciśnienia atmosferycznego wymaga od naszego ciała konieczności przystosowania się do nowych warunków. Właśnie dlatego treningi sportowców uprawiających konkurencje wytrzymałościowe odbywają się w górach.

Chodzenie po górach to również świetny sposób na poprawę kondycji. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ nasz organizm znajdując się na wysokości powyżej 1000 m.n.p.m produkuje zdecydowanie więcej czerwonych krwinek. Rozszerzone naczynia krwionośne przyspieszają transport tlenu i składników odżywczych przez co wzmacniamy wydolność i odporność naszego organizmu – tłumaczy Joanna Zmokła, instruktor rekreacji ruchowej.

Pobyt w górach warto połączyć z nordic walkingiem, który w dodatkowy sposób wzmocni naszą sprawność sercowo-naczyniową. Nordic walking to dyscyplina sportowa polegająca na marszu z wykorzystaniem specjalnie zaprojektowanych kijów. Podstawowa zasada tej aktywności polega na tym, że prawy kij może uzyskać kontakt z podłożem w momencie, gdy stawiamy na nim lewą piętę i odwrotnie. Podczas górskiego marszu kijki pomagają utrzymać równowagę i gwarantują poczucie bezpieczeństwa.

Ruch wykonywany podczas chodzenia z kijkami koryguje nieprawidłową postawę, wpływa korzystnie na górną część tułowia, wzmacnia mięsnie pleców oraz ramion. Kijki to także dobre rozwiązanie dla osób długo pracujących przy biurku, które skarżą się na sztywność wokół szyi i barków. Co ważne, jest to sport mało urazowy, dlatego zaleca się go zarówno po rekonwalescencji kardiologicznej jak i ortopedycznej – dodaje fizjoterapeuta mgr Piotr Kwiatkowski.

Nordic walking to bezpieczny i skuteczny sposób na zrzucenie zbędnych kilogramów. Podczas godzinnego marszu z kijami w tempie 5km/h jesteśmy w stanie spalić nawet 350 kalorii nie obciążając przy tym stawów i kręgosłupa.

Wędrówka po górach to nie tylko dobra forma treningu czy możliwość podziwiania malowniczych krajobrazów to przede wszystkim aktywność wymagająca skupienia, umiejętności organizacyjnych a także radzenia sobie z nowymi, rzadko spotykanymi sytuacjami. Pokonywanie trudnych odcinków na trasie przy zmiennych warunkach atmosferycznych pozwala lepiej poznać siebie, swoje ograniczenia ale i możliwości.

Dlatego jeśli lubisz kontakt z naturą, nie wyobrażasz sobie wypoczynku bez aktywności, spakuj plecak i zabierz rodzinę lub przyjaciół na wędrówkę po górach. Nie ma nic lepszego niż łączenie przyjemnego z pożytecznym. Do zobaczenia na szlaku!

 

Górski niezbędnik apteczny

– 2 – 3 rodzaje plastrów opatrunkowych
– opaska elastyczna
– jałowy opatrunek
– mała plastikowa buteleczka wody utlenionej (lub Oktenisept)
– folia termiczna
– para jednorazowych lateksowych rękawiczek
– małe nożyczki
– Leki przeciwbólowe
– lek na wymiory, np. …
– lek na biegunkę, np. …
– środek rozkurczowy, np. …
– środek na opuchliznę np. ….
– coś na przeziębienie, np. Aspiryna (choć warto pamiętać, że niektóre osoby bywają na nią uczulone)
– maść z panthenolem na oparzenia słoneczne
– leki, które stale bierzemy (przepisane przez lekarza)
– środek przeciw kleszczom i komarom