Na czym polega Hashimoto?
Choroba ta to przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, czyli spowodowane wadliwą pracą układu immunologicznego (odpornościowego).
autor: Agata Lewandowska
Układ odpornościowy osoby chorej produkuje przeciwciała, które stale atakują zdrowe komórki tarczycy oraz hamują działanie enzymu peroksydazy tarczycowej warunkującej prawidłową syntezę hormonów tarczycy. W efekcie mamy do czynienia z przewlekłym stanem zapalnym oraz niedoborem hormonów tarczycy. Nieznane są dokładne przyczyny choroby. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania mogą być: skłonności genetyczne, niektóre infekcje, napromieniowanie, niedobór selenu, witaminy D, żelaza, a także wystawienie na nadmiar jodu.
Po co nam tarczyca?
Tarczyca to niewielki gruczoł przypominający kształtem motyla, zlokalizowany w okolicach szyi, który wytwarza hormony niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Biorą one udział w procesach wzrostu, wytwarzaniu energii (również cieplnej),
metabolizmie, a także mają wpływ na oddychanie, działanie serca i mózgu. Praca tarczycy jest ściśle powiązana z pracą przysadki oraz podwzgórza. Jeśli przysadka lub podwzgórze funkcjonują nieprawidłowo, może dojść do wtórnej niedoczynności tarczycy. Pierwotna niedoczynność może być z kolei spowodowana uszkodzeniem tego gruczołu – np. na skutek stanu zapalnego(np. poporodowe zapalenie tarczycy, choroba Hashimoto), operacji (np. usunięcie tarczycy) czy radioterapii.
Niezależnie od przyczyny niedoczynność tarczycy wywołuje szereg objawów oraz ma niekorzystny wpływ na cały organizm.
Ważne terminy
• TSH – tyreotropina, hormon przysadki mózgowej, który reguluje pracę tarczycy. Jego poziom rośnie przy niedoczynności i spada przy nadczynności tarczycy.
• FT3 – wolna trójjodotyronina, hormon tarczycowy.
• FT4 – wolna tyroksyna, hormon tarczycowy.
• Przeciwciała anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej, czyli enzymowi, który jest niezbędny do produkcji hormonów.
• Przeciwciała anty-TG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie, czyli białku komórek tarczycy.
Według niektórych naukowców ekspozycja na bisfenol A, obecny w plastikowych opakowaniach, pudełkach do przechowywania żywności, puszkach, butelkach czy bidonach, może wiązać się z częstszym występowaniem choroby Hashimoto (a także otyłości, chorób układu krążenia, zespołu metabolicznego, niepłodności i niektórych nowotworów).
Choroba Hashimoto jest jednym z najczęściej występujących dzisiaj schorzeń o podłożu autoimmunologicznym. Uważa się, że pięć razy częściej dotyka kobiet. Przypuszczalnie jest to efektem specyficznego profilu hormonalnego i wpływu hormonów żeńskich na układ odpornościowy. Inną przyczyną tych różnic mogą być częstsze u kobiet niż u mężczyzn niedobory żelaza, inna budowa chromosomów, a także czynniki genetyczne.
Czym są choroby autoimmunologiczne?
Choroby autoimmunologiczne są spowodowane wadliwym działaniem układu odpornościowego (immunologicznego). Układ odpornościowy walczy ze szkodliwymi czynnikami z zewnątrz, np. bakteriami i wirusami. W chorobie autoimmunologicznej zwalcza zdrowe komórki organizmu, a w konsekwencji niszczy tkanki i narządy. W przebiegu choroby Hashimoto u ponad 90 proc. osób prędzej czy później rozwija się niedoczynność tarczycy wynikająca przede wszystkim z niedoboru hormonów tego narządu.
Objawy choroby Hashimoto
Choroba Hashimoto wywołuje niedoczynność tarczycy i jej objawy są w zasadzie symptomami niedoczynności. Czasem mogą być wynikiem innych towarzyszących jej schorzeń, które nie zostały zdiagnozowane (np. nietolerancje pokarmowe, choroby skóry itp.). Objawy występują w różnych konfiguracjach i mogą być mniej lub bardziej dokuczliwe. Warto podkreślić, że oznaki choroby Hashimoto są zazwyczaj silnie związane z niedoczynnością tarczycy. Przy dobrym wyrównaniu choroby za pomocą leków większość z nich zazwyczaj zanika. Niektórzy pacjenci zgłaszają dolegliwości lub deklarują gorsze samopoczucie, zanim poziom TSH przekroczy normę. Wynika to z indywidualnej wrażliwości organizmu i wszelkie objawy należy zgłosić lekarzowi, który dobierze odpowiednią dawkę leków i prawdopodobnie zleci dodatkowe badania. U niektórych pacjentów, np. u młodych kobiet planujących ciążę, lekarze rekomendują utrzymanie nieco niższych wartości TSH i unikanie balansowania na granicy normy.
Niektóre źródła podają, że symptomy, takie jak przewlekłe zmęczenie, nerwowość, nadwrażliwość, suchość skóry i włosów, odczucie niskiego komfortu życia czy skłonność do poronień, są powiązane z podwyższonym poziomem przeciwciał anty-TPO, a niedoczynność jest tylko czynnikiem sprzyjającym ich wystąpieniu. […]
