Zarówno środki antykoncepcyjne jak i środki stosowanie podczas hormonalnej terapii zastępczej zawierają w swoim składzie hormony takie jak estrogeny oraz progestagen. Jednak cele obu tych metod różnią się i warto jest o tym pamiętać zwłaszcza gdy kobieta w wieku okołomenopauzalnym rozważa zamianę lub odstawienie środków antykoncepcyjnych i przejście na hormonalna terapie zastępczą.

Antykoncepcja hormonalna jest metodą zapobiegania ciąży uznawaną za najskuteczniejszą z dostępnych metod. Hormonalna terapia zastępcza (czyli HTZ) natomiast stosowana jest wówczas gdy jajniki wytwarzają zbyt niską ilość hormonów kobiecych i należy uzupełniać ich dawkowanie. Jest to metoda służąca zredukowaniu niekorzystnych objawów menopauzy oraz profilaktyce schorzeń związanych z tym okresem na przykład osteoporozy. Obecnie najbardziej popularna jest terapia hormonalna wykorzystująca progestagen i estrogeny. HTZ należy rozpoczynać jak najwcześniej, gdy kobieta zaczyna obserwować obniżenie jakości życia w związku z objawami klimakterycznymi. Postępowanie takie przynosi ulgę w dolegliwościach oraz ochronę przed skutkami niedoboru estrogenów. Większość zmian metabolicznych rozpoczyna się już w okresie okołomenopauzalnym, co dodatkowo uzasadnia jak najwcześniejsze wdrażanie HTZ w tej grupie wiekowej. Jeżeli u pacjentki zakwalifikowanej do HTZ występują jeszcze krwawienia miesiączkowe, należy zalecić rozpoczęcie przyjmowania hormonów w 5. dniu cyklu. Jeżeli natomiast HTZ rozpoczynamy po menopauzie, można ją wdrożyć w dowolnym dniu.

Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej skutecznie łagodzi niekorzystne objawy klimakterium takie jak uderzenia gorąca, zaburzenia nastroju czy występowanie zlewnych potów. Również przynosi ulgę w dolegliwościach ze strony układu moczowo-płciowego i zabezpiecza przed występowaniem chorób sercowo-naczyniowych. Poza tym stosowanie HTZ zmniejsza takie objawy jak bóle piersi czy nieprawidłowe krwawienia i chroni śluzówkę macicy przed niekorzystnym w skutkach przerostem.

Określenie odpowiedniego momentu przejścia z antykoncepcji na hormonalna terapie zastępczą nie jest łatwym zadaniem ze względu na to, iż objawy wygasania czynności jajników u kobiety, która przyjmuje estrogeny w ramach antykoncepcji, nie są widoczne. Wówczas za najbardziej optymalny wiek na wprowadzenie HTZ uznaje się typowy dla rozpoczęcia okresu klimakterium czyli około 50 lat.