Coraz więcej mamy nowoczesnych leków, a mimo to dynamicznie rośnie spożycie preparatów ziołowych. Pacjenci wciąż są przekonani, że fitoterapia jest lepszą, bezpieczniejszą alternatywą dla leków syntetycznych.

Konsultacja: dr nauk farm. Michał Różański

Nie bez znaczenia jest to, że ziołowe preparaty są łatwo dostępne i nie wymagają ordynacji lekarskiej. Ale czy zioła są bezpiecznym remedium na wszelkie dolegliwości? Mało kto z pacjentów wie, że ok. 7 tys. substancji chemicznych stosowanych w medycynie pozyskuje się właśnie z roślin. Produkty ziołowe, tak jak leki syntetyczne, mogą nasilać lub osłabiać działanie innych substancji, uczulać, podnosić lub obniżać ciśnienie. Fitoterapia to dar natury, jednak rozpoczęcie kuracji powinna poprzedzać analiza składu preparatu i konsultacja z lekarzem lub farmaceutą.

Jednym z popularnych preparatów, stosowanych przez osoby starsze w celu poprawienia pamięci, są wyciągi z Ginkgo biloba. Stosując miłorząb, należy jednak pamiętać, że nasila działanie substancji przeciwzakrzepowych (warfaryny), kwasu acetylosalicylowego, ibuprofenu i innych niesterydowych leków przeciwzapalnych, czego efektem mogą być krwawienia.

Właściwości czosnku zostały udowodnione w kontrolowanych badaniach klinicznych. Jest  niezastąpiony w walce z wysokim poziomem cholesterolu, miażdżycą oraz w okresie infekcji. Jednak osoby z zaburzeniami krzepnięcia krwi powinny ostrożnie stosować preparaty zawierające czosnek. Cukrzycy   ponadto muszą się liczyć ze wzmożonym działaniem insuliny i potencjalną hipoglikemią.

Żeń-szeń jest chętnie stosowany na poprawę kondycji. Podnosi ciśnienie, co poprawia nastrój i aktywizuje osoby starsze, a w okresie rekonwalescencji, podawany z witaminami (Geriavit), przyspiesza powrót sił witalnych. Nie jest jednak zalecany osobom z nadciśnieniem.

Dziurawiec to roślina, która w dobie leków psychotropowych robi karierę ze względu na działanie antydepresyjne dzięki zawartej w niej hyperycynie i hyperforynie. Do niedawna stosowany był głównie jako preparat żółciopędny, a miejscowo (dzięki garbnikom) wykazywał działanie dezynfekujące. Obecnie dostępny jest także w mieszankach rekomendowanych przy oczyszczaniu organizmu z toksyn. Przyjmując preparaty z dziurawca, szczególną ostrożność muszą zachować kobiety stosujące hormonalne tabletki antykoncepcyjne. Równoczesne przyjmowanie jednych i drugich może bowiem obniżyć skuteczność leku hormonalnego i spowodować niepożądaną ciążę lub międzymiesiączkowe krwawienia. Latem, kiedy eksponujemy skórę na słońce, należy zrezygnować lub ograniczyć spożycie dziurawca ze względu na duże ryzyko fotouczuleń i przebarwień skórnych.

Siemię lniane reguluje metabolizm tłuszczów, sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy  ciała i chroni przewód pokarmowy przed toksycznymi substancjami. Powszechnie uznawane za bezpieczne siemię lniane może spowolnić wchłanianie zażywanych leków, co spowoduje brak efektu terapeutycznego. Uwaga! Fitoestrogeny zawarte w nasionach są substancją niewskazaną dla panów.

Nie chodzi o to, żeby rezygnować z preparatów ziołowych, ale o to, by świadomie je stosować. Warto więc zawsze przed zakupem zapytać farmaceutę o opinię, informując go o lekach, jakie się przyjmuje.